Ως επιθετικότητα ορίζεται η βλαπτική συμπεριφορά εναντίον προσώπων ή αντικειμένων. Υπάρχουν πολλά είδη επιθετικότητας.
- Λεκτική
- Φυσική αποκτήματος ή συντελεστική (ληστεία) και παρορμητική (φόνος)
- Αυτοάμυνας
- Αρμόζουσα ή μή
- Καταστροφική
- προς άλλους
- προς εμάς (αυτοχειρία – αυτοκαταστροφή)
Η συναισθηματική αντιδραστική επιθετικότητα είναι αυτή που γεννάται απο θυμό και οργή. Κατευθύνεται αμιγώς απο το συναίσθημα και την χαρακτηρίζει η παντελής απουσία λογικής ή ακόμα χειρότερα η δημιουργία μια ”παράλογης λογικής” που σαν σκοπό έχει την αιτιολόγηση επιθετικών πράξεων. Σημαντικός είναι ο διαχωρισμός απο τον θυμό και την οργή. Αυτά είναι συναισθήματα που βιώνουμε μέσα μας. Εσωτερικά. Σε αντίθεση με την επιθετικότητα που στρέφεται εναντίον άλλων παρά τη θέλησή τους.
Η επιθετικότητα συχνωτίζεται με τον νόμο του ισχυρού. Το ψυχολογικό υπόβαθρο είναι η ένταση, η απειλή, το άγχος, βαθύτερα αισθήματα αυτολύπησης, χαμηλής αυτοεκτίμησης, εξευτελισμού, λοιδωρείας, ενστικτώδης αντίδραση θυμού και οργής. Στην σύγχρονη εποχή το άγχος και ο θυμός είναι οι δύο βασικότερες αιτίες κατάθλιψης και συναισθηματικών διαταραχών.
Η επιθετικότητα και η βία στον άνθρωπο είναι έμφυτες και έχουν τις ρίζες τους στα ένστικτα. Ένστικτο επιβίωσης. Το θηλυκό χρησιμοποιεί περισσότερο λεκτική βία και ”χειρισμό”, ενώ το αντρικό φύλο χρησιμοποιεί περισσότερο σωματική βία.
Κοινή γνώση αποτελεί πλέον η διδαχή της επιθετικής συμπεριφοράς. Μικρά παιδιά που βλέπουν ή και ζούν μαζί με ενήλικες που βιαιοπραγούν, μαθαίνουν και εθίζονται σε επιθετικές συμπεριφορές. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει με τα βίαια video και Internet-ικά παιχνίδια, τα οποία αυξάνουν θεαματικά την επιθετικότητα των παιδιών.
Η επιθετικότητα είναι το συνδυαστικό αποτέλεσμα εσωτερικών και εξωτερικών συνθηκών.
Κορύφωση της επιθετικής συμπεριφοράς είναι η εφηβεία και η ή πρώιμη ενήλικη ζωή, μεταξύ 5 -25 ετών.
Επιστημονικά γίνεται ταυτοποίηση γονιδίων αλλά και ορμονολογικός έλεγχος για τα συμπεριφορικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων. Η επιθετικότητα δεν συνάδει με τις ενοχές.