Στις μέρες μας η έννοια του ψυχοσωματικού φαινομένου χρησιμοποιείται όλο και συχνότερα τόσο στους ιατρικούς χώρους όσο και στις καθημερινές συζητήσεις. Άλλωστε η άποψη για το κατ;ά πόσο μπορεί η ψυχοσυναισθηματική κατάσταση να επηρεάσει το σώμα είναι γνωστή απο τα χρόνια του Ιπποκράτη ο οποίος υποστήριζε ότι “ψυχής γαρ όργανον το σώμα” (το σώμα είναι όργανο της ψυχής). Για τον Ιπποκράτη σώμα και ψυχή (νους) αποτελούν ένα αρμονικό σύνολο και για να εννοήσει κανείς τι συμβαίνει στο ένα, πρέπει να αντιληφθεί τι συμβαίνει στο άλλο. Η διαπίστωση αυτή συνεχίζει να εμπνέει τις σύγχρονες νευροεπιστήμες οι οποίες μέσω επιστημονικών ερευνών είναι σε θέση να αποδείξουν πια ότι οι σκέψεις και τα συναισθήματα προκαλούν ηλεκτροχημικές μεταβολές στο σώμα γεγονός που ευθύνεται για την καλή ή όχι σωματική υγεία. Σ’ αυτό το πλαίσιο δίνονται πολλές απαντήσεις και για την ανάπτυξη αυτοάνοσων νοσημάτων όπως το άσθμα, ή ψωρίαση, ο καρκίνος, ή σκλήρυνση κατα πλάκας κ.α.

Η παλέτα των ψυχοσωματικών φαινομένων είναι πολύ μεγάλη και περιλαμβάνει παθήσεις:

• δερματικές όπως ξηροδερμία, ακμή, αλωπεκία, εκζέματα ,
• μυοσκελετικές όπως το αυχενικό σύνδρομο, οσφυαλγίες, απροσδιόριστοι πόνοι στο στέρνο, τη μέση, τα γόνατα και την πλάτη,
• ενδοκρινολογικές όπως προβλήματα στην περίοδο για τις γυναίκες, προβλήματα στο θυρεοειδή,
• σεξουαλική δυσλειτουργία όπως στυτική δυσλειτουργία, δυσπαρεύνια, πρόωρη εκσπερμάτιση, ανοργασμικότητα,
• νευρολογικές όπως πονοκέφαλος, ημικρανίες, δύσπνοια, εμβοές αϋπνία,
• καρδιαγγειακές όπως ταχυκαρδία, “τσιμπήματα” στο στήθος ,
• γαστρεντερικές όπως πόνοι και σφίξιμο στο στομάχι, έλκος, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και σπαστική κολίτιδα.

Οι ψυχοσωματικές διαταραχές χαρακτηρίζονται από συνδυασμό διαφόρων αιτιολογικών παραγόντων. Αν και συνήθως προϋπάρχει βιολογική προδιάθεση οι μελέτες αποδεικνύουν ότι ψυχοσυναισθηματικοί, κοινωνικοί και οικογενειακοί παράγοντες ευθύνονται για την εμφάνιση μιας ψυχοσωματικής διαταραχής.

Πίσω απο την σωματική έκφραση μιας νόσου συνήθως συναντάμε απωθημένες επιθυμίες και σκέψεις καθώς και καταπιεσμένα συναισθήματα τα οποία ο νους αδυνατεί να διαχειριστεί με λειτουργικό τρόπο και εν τέλει τα σωματοποιεί. Για παράδειγμα η σεξουαλική δυσλειτουργία φανερώνει προβλήματα στη σχέση ενός ζευγαριού που δεν μπορούν να βρουν διέξοδο και λύση με τον διάλογο. Επίσης, πόνοι μυοσκελετικοί στα γόνατα, στη μέση ή τον αυχένα αποκαλύπτουν ισχυρά συναισθηματικά βάρη ή χρόνια ψυχοσυναισθηματική κόπωση. Γαστρεντερικές διαταραχές σχετίζονται με την αδυναμία να πάρουμε μια σημαντική απόφαση ή να αποδεχτούμε μια δυσάρεστη κατάσταση.

Η εστιασμένη ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει το θεραπευόμενο να αντιληφθεί την αληθινή πηγή των συμπτωμάτων του και μέσω του συνειδητού πλέον μέρους του εαυτού του να αντιμετωπίσει λογικά όσα τον ταλαιπωρούν. Σ’αυτή την φάση μπορεί να συμβάλλει ο ίδιος ενεργητικά στην βελτίωση ή και στην πλήρη απάλειψη των συμπτωμάτων ανάλογα βέβαια με την σοβαρότητά τους.