Δεν είναι η πρώτη φορά που η τέχνη αποτελεί ερέθισμα για σκέψη και αντιπαράθεση. Η παγκόσμια αναστάτωση που έχει φέρει η ταινία “Joker” δεν είναι ούτε μοναδική ούτε πρωτότυπη. Αντιδράσεις τέτοιου μεγέθους που προκαλούν τη λήψη μέτρων αστυνόμευσης και πολιτειακών απαγορεύσεων όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και αλλού, αποκαλύπτουν και αναδεικνύουν την ανάγκη να επανεξετάσουμε τα υπαρξιακά μας νοήματα και να επαναπροσδιοριστούμε σε προσωπικό και σε συλλογικό επίπεδο.
Υπερασπιστές ή διαφωνούντες της ταινίας συμφωνούν στο σημείο πως η ένταση της βίας που παρουσιάζεται είναι ιδιαίτερα έντονη και σε πολλά σημεία, ωμή. Γίνεται δε, μεγάλη κουβέντα για τα ηλικιακά όρια που χρειάζεται να επιβληθούν, δηλαδή από ποιά ηλικία και πέρα είναι σε θέση ένας ανήλικος να παρακολουθήσει σκηνές ωμής βίας. Εδώ κάπου το θέμα αρχίζει και γίνεται παράδοξο. Θα μπορούσε μάλιστα να είναι εξαιρετικά αστείο αν δεν ήταν πάρα πολύ σοβαρό.
Σε ποιόν είναι άγνωστο ότι τα παιδιά από μικρές κιόλας ηλικίες εξοικειώνονται με τέτοιες σκηνές από τα διάφορα games που κάνουν πάταγο; Ποιός δεν γνωρίζει ότι νεαροί έφηβοι όχι μόνο έχουν άμεση πρόσβαση σε οποιουδήποτε τύπου πράξη βίας υπάρχει στο youtube, αλλά πολλές φορές μάλιστα ανταγωνίζονται μεταξύ τους με προσωπικά video τέτοιας θεματολογίας; Πόσο τυχαίο είναι ότι γίνονται ιδιαιτέρως δημοφιλή σε παιδιά και εφήβους, μουσικά κομμάτια των οποίων οι στίχοι μιλούν απροκάλυπτα για βία, ρατσισμό, αυτοκαταστροφικότητα, ναρκωτικά και πλούτο με κάθε μέσο;
Και πόσο σχετικό είναι πως η ελληνική οικογένεια παρακολουθεί στην τηλεόραση από το πρωί ως το βράδυ εκπομπές όπου νεαρά κορίτσια εξευτελίζονται κυκλοφορώντας δημοσίως με ακάλυπτα οπίσθια, υπακούοντας σε παραγγέλματα του τύπου “στήσου”, ή ένα σωρό άνθρωποι εκθέτουν άκρως προσωπικά στοιχεία και
σχολιάζονται ποικιλοτρόπως από τον καθένα;
Η χυδαιότητα είναι μια άλλη μορφή έκφρασης της επιθετικότητας και της καταστροφής με την οποία έχουμε εξοικειωθεί τόσο που δυσκολευόμαστε πια να την αντιληφθούμε και να την ελέγξουμε. Ο πρωταγωνιστής της ταινίας απαντά στη χυδαιότητα, την επιθετικότητα και το παράλογο με ένα αντιδραστικό μηχανικό γέλιο. Δέχεται βροχή παράδοξων και βίαιων καταστάσεων αλλά δεν μπορεί να τις επεξεργαστεί, δεν μπορεί να τις “καταλάβει” εφόσον έχει πολλά ψυχικά και λογικά κενά. Του λείπουν έννοιες και νοήματα ικανά να αντέξουν το βάρος των τραυμάτων του. Έτσι λοιπόν απλώς συσσωρεύει, μέχρι που κάποια στιγμή βρίσκεται να απελευθερώνει αυτές τις εμπειρίες το ίδιο ωμά όπως τις εισέπραξε.
Ο Joker λέει κάποια στιγμή “ελπίζω ο θάνατός μου να έχει μεγαλύτερο νόημα απ’ όσο η ζωή μου”. Μια φράση που φαίνεται ότι χαρακτηρίζει τον σύγχρονο άνθρωπο στο βαθμό που ως έλλογο ον, χάνει όλο και περισσότερο τα υπαρξιακά του νοήματα, την πνευματική του υπόσταση και κατά συνέπεια βυθίζεται όλο και περισσότερο την πρωτόγονη και υλιστική του φύση. Μόνο που στον πρωτόγονο κόσμο των ενστίκτων, η ύπαρξη μετατρέπεται σε επιβίωση κι όχι σε πραγματική ζωή και τότε δεν έχει νόημα ούτε η ζωή ούτε ο θάνατος.